Η κλήση του Μακρόν για αποστολή στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία συγκλόνισε τις χώρες του ΝΑΤΟ σαν σεισμός. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν δήλωσε στις 27 Φεβρουαρίου ότι η αποστολή δυτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία δεν «αποκλείεται» στο μέλλον, αφού το ζήτημα συζητήθηκε σε συνάντηση Ευρωπαίων ηγετών στο Παρίσι.
«Σήμερα δεν υπάρχει συναίνεση για την αποστολή στρατευμάτων με επίσημο, εγκεκριμένο τρόπο. Αλλά σε όρους δυναμικής, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί», είπε ο Μακρόν.
Η δημόσια αντίδραση των Ευρωπαίων ηγετών δεν ήταν ομοιογενής αλλά κυρίως αντίθετη. Ο Μακρόν υποστηρίχθηκε από τον Σλοβάκο Πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο, που έφερε το ζήτημα στο προσκήνιο πριν τη συνάντηση. «Αρκετά κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ εξετάζουν την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία σε διμερές επίπεδο», είπε.
Η Γερμανία, η Τσεχία και η Πολωνία έχουν λάβει αντίθετες θέσεις για την ανάπτυξη στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε ότι δεν θα συμβεί: «Δεν θα υπάρξουν χερσαία στρατεύματα, ούτε στρατιώτες στο ουκρανικό έδαφος που να αποστέλλονται από ευρωπαϊκές χώρες ή κράτη του ΝΑΤΟ.»
Ο Πολωνός Πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε, «Η Πολωνία δεν σχεδιάζει να στείλει τα στρατεύματά της στην Ουκρανία.»
Ο Τσέχος Πρωθυπουργός Πέτρ Φιάλα επίσης αντιτάχθηκε στην κλήση του Μακρόν: «Η Τσεχική Δημοκρατία σίγουρα δεν ετοιμάζεται να στείλει στρατιώτες στην Ουκρανία, κανείς δεν πρέπει να ανησυχεί για αυτό.»
Ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ δήλωσε επίσης ότι το ΝΑΤΟ δεν έχει σχέδια να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία, μετά την επιβεβαίωση άλλων κεντρικών Ευρωπαίων ηγετών ότι κι αυτοί δεν θα παρέχουν στρατιώτες. «Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ παρέχουν άνευ προηγουμένου υποστήριξη στην Ουκρανία. Το κάνουμε αυτό από το 2014 και το αυξήσαμε μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή. Αλλά δεν υπάρχουν σχέδια για μάχιμα στρατεύματα του ΝΑΤΟ στο έδαφος στην Ουκρανία», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Η αντίδραση της αμερικανικής διοίκησης στην κλήση του Μακρόν ήταν άμεση και ξεκάθαρη: «Ο Πρόεδρος Μπάιντεν ήταν σαφής ότι οι ΗΠΑ δεν θα στείλουν στρατεύματα για να πολεμήσουν στην Ουκρανία», δήλωσε η εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας Αντριέν Γουάτσον. Η εξασφάλιση περίπου 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε στρατιωτική βοήθεια για το Κίεβο που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο, συνέχισε, είναι «ο δρόμος προς τη νίκη».
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ζήτημα της εξασφάλισης 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά τη διάρκεια των τελευταίων 6 μηνών διαβουλεύσεων στο Κογκρέσο έχει ήδη μετατραπεί σε θρίλερ και φαίνεται πλέον δύσκολο να προβλεφθεί αν αυτό το θρίλερ έχει πιθανότητα να υλοποιηθεί σε στρατιωτική βοήθεια 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Στο «Αμερική και ο Κόσμος», ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι σημείωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να δράσουν μόνο με την ενότητα του Προέδρου, του Κογκρέσου και του λαού. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Μακρόν έθεσε υπό αμφισβήτηση αυτή την ενότητα εκούσια ή τυχαία. Η πρόσφατη αντίδραση της αμερικανικής διοίκησης στη δήλωση του Μακρόν για στρατεύματα στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με τη μακροχρόνια συζήτηση μεταξύ της αμερικανικής διοίκησης και του Κογκρέσου για περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, αποκήρυξε εκείνους που είναι υπεύθυνοι για την αμφιβολία που αναφέρθηκε παραπάνω – την αμερικανική διοίκηση.
Από τη μία πλευρά, οι πρόσφατες δηλώσεις του Μακρόν για την πιθανότητα συζήτησης για ευρωπαϊκά στρατεύματα στην Ουκρανία μπορούν να ληφθούν απλώς ως λαϊκισμός. Από την άλλη πλευρά, αν ο Μακρόν ήταν ο πολιτικός του προκάτοχος Ντε Γκωλ, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πρόκληση προς τις ΗΠΑ να απαντήσουν σε αυτή τη δήλωση με ένα σαφές ΟΧΙ για τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Αυτό θα έδειχνε για άλλη μια φορά ότι η ηγεσία του Προέδρου Μπάιντεν δεν είναι τόσο αποφασιστική όσο η ηγεσία του Προέδρου Ρούσβελτ κατά την προ-ΝΑΤΟ εποχή.
Η άμεση αντίδραση της αμερικανικής διοίκησης με το «Όχι Αμερικανικά στρατεύματα στην Ουκρανία» μας επιστρέφει διαισθητικά στην εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της ισχυρής ηγεσίας του Ρούσβελτ και της Ημέρας D ως απόδειξη της ηγεσίας του. Οι δηλώσεις του Μακρόν, τυχαία ή όχι, χαράζουν μια γραμμή για να συγκρίνουν την ηγεσία του Ρούσβελτ και του Μπάιντεν, ωθώντας να σκεφτούμε ξανά αν η ηγεσία του Μπάιντεν μπορεί να επιλύσει τις πολυάριθμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει πρόσφατα ο κόσμος. Ο Μακρόν υπενθύμισε στην Ευρώπη για άλλη μια φορά την αναζήτηση δικών της μηχανισμών ασφαλείας.
Στην πραγματικότητα, ο Πρόεδρος Μακρόν δεν είναι ο Πρόεδρος Ντε Γκωλ. Η πολιτική του εξέλιξη δεν είναι συγκρίσιμη με την εξέλιξη της πολιτικής ηγεσίας του Ντε Γκωλ, αλλά η πολιτική του κληρονομιά είναι προφανής – κληρονόμησε μια βαθιά φιλοδοξία της Γαλλίας να έχει ηγεσία στην Ευρώπη αντί των ΗΠΑ. Έτσι, η πρόσφατη υπόθεση μπορεί να είναι ένας απόηχος από τη δεκαετία του 1960. Βλέπει ο Μακρόν μια τέτοια ιστορική ευκαιρία τώρα και πώς θα προχωρήσει περαιτέρω;
Από την κλήση του Μακρόν για στρατεύματα στην Ουκρανία έχουν περάσει σχεδόν δύο μήνες. Δεν υπάρχουν γαλλικά στρατεύματα στην Ουκρανία. Ο Μακρόν αποκάλεσε τη δήλωσή του για τα γαλλικά στρατεύματα στην Ουκρανία «στρατηγική ασάφεια». Τον Μάρτιο, ο Γάλλος ηγέτης προσπάθησε να το διευκρινίσει. «Το να εξηγήσουμε ότι δεν θα βάλουμε όρια [στην υποστήριξη προς την Ουκρανία] είναι απολύτως απαραίτητο όταν είμαστε ήδη τόσο εμπλεκόμενοι στη σύγκρουση», είπε ο Μακρόν στους δημοσιογράφους.
Τι σημαίνει πραγματικά ο Μακρόν με αυτήν την «στρατηγική ασάφεια» στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία;
Σημαίνει ταυτόχρονη εμπορική συνεργασία μεταξύ Γαλλίας και Ρωσίας και την προσπάθεια του Μακρόν να υποστηρίξει την Ουκρανία με τα στρατεύματά της κατά της Ρωσίας; Έτσι, τους πρώτους τρεις μήνες αυτού του έτους, οι παραδόσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Γαλλία αυξήθηκαν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην ΕΕ σε σύγκριση με πέρυσι, σύμφωνα με δεδομένα που αναλύθηκαν από το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA) για το POLITICO.
«Δεν μπορεί η Γαλλία, από τη μία πλευρά, να λέει ότι πρέπει να είμαστε σκληροί με τη Ρωσία και από την άλλη, να τους πληρώνει με μεγάλα ποσά», είπε ένας διπλωμάτης από μία χώρα της ΕΕ, που όπως και άλλοι για αυτή την ιστορία, έλαβε ανωνυμία για να μιλήσει ειλικρινά.
Ο Μακρόν προσπάθησε να αφήσει αυτό το ζήτημα του φυσικού αερίου έξω από τον δημόσιο διάλογο και πρόσφατα έκανε άλλη μια δήλωση για να υποστηρίξει τις προηγούμενες δηλώσεις του. Ο Μακρόν είπε, ότι λόγω της καθυστέρησης στην βοήθεια από τις ΗΠΑ, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι θα πρέπει πιθανότατα να παράσχουν στην Ουκρανία περισσότερα από 50 δισεκατομμύρια ευρώ, που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος Facility για την Ουκρανία.
Ο Μακρόν είναι και σε αυτή την περίπτωση ασαφής. Πρώτα απ’ όλα, η Ουκρανία χρειάζεται όπλα και πυρομαχικά. Η βοήθεια των ΗΠΑ που έχει μπλοκαριστεί στο Κογκρέσο προέβλεπε σχεδόν το ήμισυ της συνολικής βοήθειας ως όπλα και πυρομαχικά. Είναι ο Μακρόν βέβαιος ότι με την κατανομή 50 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία, η ΕΕ θα μπορέσει να αγοράσει όπλα και πυρομαχικά αξίας 50 δισεκατομμυρίων ευρώ εγκαίρως; Αξίζει να αναφερθεί το περσινό έργο της ΕΕ να διαθέσει 2 δισεκατομμύρια ευρώ για την αγορά 1 εκατομμυρίου οβίδων για την Ουκρανία μέχρι τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους. Αυτό το έργο, παρά την κατανομή χρηματοδότησης, δεν υλοποιήθηκε ποτέ πλήρως, καθώς αγοράστηκαν λιγότερες από τις μισές από τις 1 εκατομμύριο οβίδες. Με άλλα λόγια, η ΕΕ απέτυχε να δαπανήσει 2 δισεκατομμύρια ευρώ για οβίδες για την Ουκρανία, και ο Μακρόν λέει ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να διαθέσει 25 φορές περισσότερα! Αυτό θυμίζει ήδη τη στρατηγική ασάφεια όπου μπορεί κανείς να προσπαθήσει να χειριστεί δηλώσεις που θα προσαρμοστούν με την πάροδο του χρόνου από τη μελλοντική γεωπολιτική κατάσταση και τις τεχνικές δυνατότητες να χρησιμοποιήσει εγκαίρως ένα τόσο μεγάλο ποσό 50 δισεκατομμυρίων ευρώ στην παραγωγή όπλων.
Πιθανότατα, η στρατηγική ασάφεια των πρόσφατων κλήσεων του Μακρόν που σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία βασίζεται πραγματικά στα εθνικά οικονομικά συμφέροντα της Γαλλίας (περίπτωση ρωσικού φυσικού αερίου) και στη κληρονομιά της φιλοδοξίας της Γαλλίας να αναλάβει την ηγεσία στην Ευρώπη, και κάνοντάς το, να είναι πιο κοντά στο γεωπολιτικό δωμάτιο όπου θα διαπραγματευτεί τελικά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία και θα καθοριστεί η νέα, προχωρημένη αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Πιθανότατα, όλες αυτές οι κινήσεις οδήγησαν τον Μακρόν να δηλώσει την πρόθεσή του να συμμετάσχει στην επερχόμενη ειρηνευτική σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο στην Ελβετία και να έχει στενή επικοινωνία με την Κίνα. Πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν αυτές οι προσπάθειες του Μακρόν θα προσθέσουν γεωπολιτικό βάρος στη Γαλλία σε αυτή την εποχή της γεωπολιτικής αναταραχής.