Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα επισκεφθεί τη Ντάκα στις 10 Σεπτεμβρίου, μετά τη συμμετοχή του στη σύνοδο κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί. Αυτή η επίσκεψη θα είναι η πρώτη Γάλλου Προέδρου στο Μπαγκλαντές τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, με την προηγούμενη επίσκεψη του πρώην Προέδρου Μιτεράν να πραγματοποιήθηκε από τις 22 έως τις 24 Φεβρουαρίου 1990.
Στις 5 Σεπτεμβρίου 2023, η Γαλλική Πρεσβεία ανακοίνωσε ότι ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας θα συνεχίσει να εφαρμόζει τη στρατηγική της Γαλλίας στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού. Αυτή η επίσκεψη παρουσιάζει μια ευκαιρία να ενισχυθούν οι διμερείς σχέσεις με ένα έθνος που βρίσκεται σε ταχεία οικονομική ανάπτυξη, με την υποστήριξη της Γαλλίας και επιδιώκει να διαφοροποιήσει τις διεθνείς συνεργασίες του.
Το Μπαγκλαντές και η Γαλλία μοιράζονται κοινές προοπτικές για τις παγκόσμιες προκλήσεις, ιδίως όσον αφορά την Ατζέντα του Παρισιού για τους ανθρώπους και τον πλανήτη, την οποία το Μπαγκλαντές υποστηρίζει ενεργά. Δεδομένης της αυξημένης ευαλωτότητας του Μπαγκλαντές στις επιπτώσεις της κλιματικής διαταραχής, ο Πρόεδρος Μακρόν θα επιβεβαιώσει τη δέσμευση της Γαλλίας να στηρίξει τη χώρα, ιδίως υπό το φως των επαναλαμβανόμενων ζητημάτων πλημμύρας. Επιπλέον, το Μπαγκλαντές διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις προσπάθειες διεθνούς αλληλεγγύης, τόσο μέσω της συμμετοχής του σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις όσο και στην παροχή καταφυγίου στους πρόσφυγες Ροχίνγκια.
Η γαλλική πρεσβεία έγραψε επίσης στο Twitter σχετικά με την επένδυσή τους στο Μπαγκλαντές, αναφέροντας «Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής είναι μια από τις προτεραιότητές μας. Στην BD, αυτό το ενδιαφέρον περνά από τη δράση της @AFD_France, η οποία έχει σχεδόν τριπλασιάσει τις ετήσιες δεσμεύσεις της τα τελευταία 5 χρόνια. Η επερχόμενη επίσκεψη του @EmmanuelMacron θα φέρει μια νέα δυναμική σε αυτή τη δέσμευση». Το tweet της Γαλλικής Πρεσβείας υπογραμμίζει ξεκάθαρα τη δέσμευσή τους να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή ως κορυφαία προτεραιότητα στη διμερή τους σχέση με το Μπαγκλαντές, τονίζοντας τον ρόλο της AFD και υπονοώντας την αυξημένη συνεργασία και επενδύσεις σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα κατά την επικείμενη επίσκεψη του Προέδρου Μακρόν.
Στο πλαίσιο του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας και των επικείμενων εθνικών εκλογών στο Μπαγκλαντές, διπλωματικοί αναλυτές θεωρούν σημαντικές τις επισκέψεις πολιτικών από δύο κομβικές χώρες.
Η Γαλλία στρέφει επί του παρόντος την εστίασή της προς την ενίσχυση των σχέσεων με τα έθνη της περιοχής Ινδο-Ειρηνικού, με το Μπαγκλαντές να κατέχει κεντρική θέση σε αυτό το γεωγραφικό πλαίσιο. Τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις Γαλλίας-Μπανγκλαντές γνώρισαν σημαντική άνοδο, που χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτη αύξηση του διμερούς εμπορίου, το οποίο σήμερα ανέρχεται σε πάνω από τρία δισεκατομμύρια ευρώ. Τον Ιούνιο του 2023, ο Γάλλος απεσταλμένος κάλεσε τις εταιρείες του Μπαγκλαντές να επενδύσουν εκεί.
Στις αρχές Ιουλίου του τρέχοντος έτους, ένα σκάφος του γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού πραγματοποίησε επίσκεψη καλής θέλησης στο Chattogram και συμμετείχε σε κοινή άσκηση μαζί με το Ναυτικό του Μπαγκλαντές. Αυτή η επίσκεψη συνοδεύτηκε από δήλωση της Γαλλίδας Πρέσβης στο Μπαγκλαντές, Marie Masdupuy, η οποία τόνισε ότι η παρουσία του πλοίου υπογραμμίζει την πολιτική αφοσίωση της Γαλλίας στην υποστήριξη του Μπαγκλαντές. Αναγνωρίζει επίσης τη στρατηγική σημασία του Μπαγκλαντές στην ευρύτερη περιοχή του Ινδικού Ωκεανού.
Η Γαλλία χρειάζεται νέους συμμάχους
Η Γαλλία χρειάζεται να σφυρηλατήσει ισχυρούς δεσμούς με το Μπαγκλαντές καθώς επιδιώκει να δημιουργήσει νέες συμμαχίες, ιδιαίτερα υπό το φως της φθίνουσας επιρροής της σε αφρικανικές χώρες που ήταν παλαιότερα αποικίες ή σύμμαχοί της. Μετά την κατάσταση στον Νίγηρα τον Ιούλιο του 2023, η Γκαμπόν γνώρισε παρόμοια κρίση, με τον Πρόεδρο Αλί Μπονγκό να κρατείται στο ίδιο το προεδρικό μέγαρο που είχε επισκεφτεί ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μόλις έξι μήνες πριν. Αυτό σηματοδοτεί το όγδοο στρατιωτικό πραξικόπημα σε μια πρώην γαλλική αποικία τα τελευταία τρία χρόνια.
Η σειρά των πραξικοπημάτων έχει ωθηθεί από το κλιμακούμενο αντιγαλλικό αίσθημα, ένα συναίσθημα που η Ρωσία έχει εναγωνίως εκμεταλλευτεί και αξιοποιήσει για τα δικά της στρατηγικά συμφέροντα. Η δυσαρέσκεια για την αποικιακή κυριαρχία έχει γίνει όλο και πιο εμφανής καθώς ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός Ανατολής-Δύσης έχει επιδεινώσει τις προϋπάρχουσες εντάσεις. Πολλές χώρες αναγκάζονται να ευθυγραμμιστούν με τη μία ή την άλλη πλευρά. Για τα περισσότερα αφρικανικά έθνη, η απόφαση είναι σχετικά απλή. Συγκεκριμένα, η Ρωσία ξεχωρίζει ως μία από τις λίγες χώρες που δεν δημιούργησαν ποτέ αποικίες στην Αφρική. Επιπλέον, η Ρωσία υποστήριξε ενεργά διάφορα κινήματα ανεξαρτησίας κατά την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, γεγονός που συνέβαλε στο σχηματισμό σημερινών κυβερνήσεων σε πολλές αφρικανικές χώρες.
Τον Απρίλιο, όταν ο Γάλλος πρόεδρος επισκέφτηκε τέσσερις αφρικανικές χώρες, έγινε δεκτός από διαμαρτυρίες έξω από την τοπική γαλλική πρεσβεία καταγγέλλοντας τη γαλλική αποικιοκρατία, και μάλιστα τον έψησε σε ζωντανή τηλεόραση ο Φέλιξ Τσισεκέντι, ο πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό.
Ως εκ τούτου, η επικείμενη συμμετοχή του Γάλλου Προέδρου στη σύνοδο κορυφής της G-20 αναμένεται να είναι κομβική, καθώς θα δώσει την ευκαιρία να ενισχυθούν οι σχέσεις τόσο με την Ινδία όσο και με το Μπαγκλαντές. Αυτή η προσπάθεια θα συνεπάγεται αυξημένες επενδύσεις με στόχο την καλλιέργεια αυτών των ενισχυμένων δεσμών. Πέρα από τους τομείς της οικονομικής συνεργασίας, τις εκτιμήσεις για την κλιματική αλλαγή και την ασφάλεια, η Γαλλία έχει δεσμευτεί να ενισχύσει τη σχέση της με το Μπαγκλαντές. Αυτή η δέσμευση βασίζεται στο ευρύτερο πλαίσιο της ανόδου της περιοχής Ινδο-Ειρηνικού ως κεντρικό σημείο εστίασης στην παγκόσμια γεωπολιτική. Δεδομένου του κομβικού ρόλου της Γαλλίας στον Ινδικό Ωκεανό, υπάρχει μια συντονισμένη προσπάθεια να ενισχυθεί η παρουσία και η επιρροή της σε αυτή τη στρατηγικής σημασίας περιοχή. Η γεωγραφική θέση του Μπαγκλαντές κατά μήκος του Κόλπου της Βεγγάλης υπογραμμίζει περαιτέρω τη σημασία του ως βασικού εταίρου για την προώθηση των στρατηγικών στόχων της Γαλλίας στον Ινδο-Ειρηνικό.
Επικείμενες εκλογές στο Μπαγκλαντές
Οι επερχόμενες εκλογές στο Μπαγκλαντές αποτελούν ζήτημα ύψιστης σημασίας στο τρέχον πλαίσιο. Η αναμενόμενη ημερομηνία εκλογών έχει οριστεί για τον Ιανουάριο του 2024. Περίπου τρεις μήνες πριν από αυτό το κομβικό γεγονός, ο Γάλλος Πρόεδρος, βασικός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει προγραμματιστεί να επισκεφθεί το Μπαγκλαντές. Κατά συνέπεια, αναμένεται να διεξαχθούν συζητήσεις που θα περιστρέφονται γύρω από τις αρχές ελεύθερων, δίκαιων και αξιόπιστων εκλογών. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης στο Μπαγκλαντές απαιτούν την παραίτηση του πρωθυπουργού, τη νέα προσωρινή κυβέρνηση για τη διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών.
Συγκεκριμένα, οι σχέσεις μεταξύ Μπαγκλαντές και Ηνωμένων Πολιτειών έχουν τεταθεί τον τελευταίο καιρό, κυρίως λόγω των ανησυχιών γύρω από την εκλογική διαδικασία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν λάβει μέτρα όπως η επιβολή κυρώσεων σε άτομα που εμπλέκονται σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα οποία περιλαμβάνουν κυρίως το Τάγμα Ταχείας Δράσης (RAB), μια εξειδικευμένη μονάδα δυνάμεων ασφαλείας στο Μπαγκλαντές. Η επιβολή κυρώσεων θεωρήθηκε ως ένας μηχανισμός για να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι για τέτοιες καταχρήσεις στο Μπαγκλαντές. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι ο προσανατολισμός της εξωτερικής πολιτικής του Μπαγκλαντές έχει επιδείξει μια αισθητή κλίση προς τη συμμαχία Κίνας-Ρωσίας. Αυτή η τάση αντανακλάται στην επιδίωξη της χώρας για στενότερους δεσμούς με αυτά τα έθνη, παρόλο που οι αρχικές συζητήσεις σχετικά με την πιθανή ένταξη του Μπαγκλαντές στους BRICS δεν καρποφόρησαν.
Επιπλέον, υπήρξαν ισχυρισμοί ότι ο Δρ. Mohammad Yunus, βραβευμένος με Νόμπελ από το Μπαγκλαντές, αντιμετωπίζει παρενόχληση από την τρέχουσα κυβέρνηση του κυβερνώντος κόμματος. Το όργανο των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα έχει εκφράσει τις ανησυχίες του σχετικά με τη συνεχιζόμενη παρενόχληση και κράτηση υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπαγκλαντές. Αυτό περιλαμβάνει εξέχουσες προσωπικότητες όπως ο νομπελίστας Mohammad Yunus και ηγέτες της γνωστής οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων Odhikar. Τον Αύγουστο του 2023, μια ανοιχτή επιστολή που υπογράφηκε από περισσότερους από 170 παγκόσμιους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 100 νομπελίστων, απευθυνόταν στον πρωθυπουργό Σέιχ Χασίνα. Η επιστολή ζητούσε την άμεση διακοπή των εν εξελίξει δικαστικών διαδικασιών.
Γεγονός παραμένει ότι ο Δρ. Yunus διατηρεί μια ισχυρή σχέση με τη Γαλλία. Το 2011, όταν απομακρύνθηκε από τη θέση του στην Grameen Bank, η Γαλλία εξέφρασε βαθιά ανησυχία. Ο Πρόεδρος Σαρκοζί εξέφρασε δημόσια την αμέριστη υποστήριξή του στον καθηγητή Yunus σε μια επιστολή που διανεμήθηκε στον γαλλικό Τύπο από τους Friends of Grameen, έναν εθελοντικό οργανισμό που ιδρύθηκε για την προώθηση των πρωτοβουλιών μικροπιστώσεων της τράπεζας και των συνδεδεμένων με αυτήν ιδρυμάτων. Ο Πρόεδρος ανέφερε ότι η ίδρυση της Grameen Bank αντιπροσώπευε «μια τολμηρή πρωτοβουλία» και συνέχισε να λειτουργεί ως διαρκής πηγή έμπνευσης για την παγκόσμια κοινότητα.
Επιπλέον, ο Πρόεδρος Σαρκοζί αναγνώρισε τις προκλήσεις που αντιμετώπιζε ο Δρ. Yunus στη συγκεκριμένη συγκυρία και εξέφρασε τη βεβαιότητα του ότι τα θεσμικά όργανα στο Μπαγκλαντές θα καταλήξουν τελικά σε μια δίκαιη λύση. Επιβεβαίωσε τη δέσμευση της γαλλικής κυβέρνησης να παρακολουθεί στενά την κατάσταση και να συνεργαστεί με τις αρχές του Μπαγκλαντές για την αντιμετώπιση αυτού του θέματος τις επόμενες ημέρες.
Ως εκ τούτου, είναι προφανές ότι οι συζητήσεις για τον βραβευμένο με Νόμπελ θα αποτελέσουν εξέχον θέμα συζήτησης κατά την επικείμενη συνάντηση. Αναμένεται ότι ο Πρόεδρος θα ζητήσει από τον Πρωθυπουργό του Μπαγκλαντές να λάβει συγκεκριμένα βήματα προς την επίτευξη δίκαιης επίλυσης των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο Δρ. Yunus.
Ως εκ τούτου, η επίσκεψη του Γάλλου Προέδρου στο Μπαγκλαντές έχει στρατηγική σημασία για την ενίσχυση των δεσμών Ινδο-Ειρηνικού, την αντιμετώπιση παγκόσμιων ζητημάτων όπως η κλιματική αλλαγή και η ασφάλεια και η πλοήγηση στην εξελισσόμενη γεωπολιτική δυναμική. Η επίσκεψη θα εξετάσει επίσης τις ανησυχίες σχετικά με τις επερχόμενες εκλογές στο Μπαγκλαντές και την υποτιθέμενη παρενόχληση του νομπελίστα Δρ Μοχάμεντ Γιουνούς. Το αποτέλεσμα της επίσκεψης θα διαμορφώσει τις διμερείς σχέσεις και την περιφερειακή δυναμική.