Στην πρόσφατη ομιλία του στην κατάσταση του έθνους με τίτλο «Οικονομική πορεία ενός δίκαιου Καζακστάν», ο Πρόεδρος Kassym-Jomart Tokayev παρουσίασε έναν φιλόδοξο και διαφοροποιημένο οδικό χάρτη για το οικονομικό και πολιτικό μέλλον του έθνους. Για όσους έχουν παρακολουθήσει στενά την τροχιά του Καζακστάν, το ολοκληρωμένο όραμα του Προέδρου φαίνεται όχι μόνο ελπιδοφόρο αλλά και εφικτό, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει δέσμευση για την εκτέλεση των περιγραφόμενων πρωτοβουλιών.
Οικονομικά, η ομιλία του Προέδρου ξέφυγε από τους ουτοπικούς μακροπρόθεσμους στόχους και αντ’ αυτού επέλεξε μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση. Η εστίαση είναι στην υλοποίηση εφικτών στόχων μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Η πρόθεση να διαμορφωθεί ένα ισχυρό βιομηχανικό πλαίσιο άξονας προς την αυτάρκεια, που στο πλαίσιο των παγκόσμιων οικονομικών αβεβαιοτήτων, είναι μια σοφή κίνηση. Επιπλέον, η ανάγκη για οικονομική διαφοροποίηση, ιδιαίτερα στη βαθιά επεξεργασία μετάλλων, πετρελαίου, φυσικού αερίου και ουρανίου, θα αποδειχθεί κρίσιμη για τη διασφάλιση του οικονομικού μέλλοντος του Καζακστάν.
Ίσως το πιο ενδιαφέρον είναι η προσοχή που δίνεται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Οι σχεδιαζόμενες νομοθετικές αλλαγές αποσκοπούν στην ενθάρρυνση των ΜΜΕ να εδραιωθούν και να αναπτυχθούν, διευκολύνοντας έτσι την απομονοπωλοποίηση βασικών αγορών. Οι επιταχυνόμενες ιδιωτικοποιήσεις και οι δημόσιες δημόσιες εγγραφές ανοίγουν επίσης το δρόμο για αυξημένο οικονομικό δυναμισμό.
Αυτό που είναι επίσης αξιοσημείωτο είναι η κατανόηση ότι μια πράσινη και βιώσιμη οικονομία δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα. Σε έναν κόσμο που παλεύει με την κλιματική αλλαγή, η εστίαση του Καζακστάν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την παραγωγή υδρογόνου και την ουδετερότητα των εκπομπών άνθρακα είναι επίκαιρη και οραματική. Η ιδέα της υποβολής της κατασκευής ενός πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής σε εθνικό δημοψήφισμα αποτελεί απόδειξη της δέσμευσης της κυβέρνησης για συμμετοχή και συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων.
Όσον αφορά τη φορολογία, η εστίαση είναι στον εξορθολογισμό και την απλούστευση, με στόχο ένα μοντέλο υπηρεσιών αλληλεπίδρασης μεταξύ δημοσιονομικών αρχών και φορολογουμένων. Η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 85.000 τένγκε (περίπου 185 δολάρια) έως το 2024, προς όφελος 1,8 εκατομμυρίων ανθρώπων, καταδεικνύει μια ενεργή προσέγγιση στην κοινωνική πρόνοια. Αυτές οι φορολογικές και μισθολογικές μεταρρυθμίσεις, μαζί με τις δημοσιονομικές πολιτικές που στοχεύουν σε ισχυρή μακροοικονομική ανάπτυξη, θα μπορούσαν πράγματι να αλλάξουν τη χρηματοοικονομική δυναμική υπέρ των απλών πολιτών.
Η ψηφιοποίηση είναι άλλο ένα σύνορο που η κυβέρνηση στοχεύει να κατακτήσει. Η μετατροπή του Καζακστάν σε κόμβο πληροφορικής θα μπορούσε να τοποθετήσει τη χώρα ως βασικό παράγοντα στην παγκόσμια αγορά τεχνολογίας. Η έμφαση στα κέντρα δεδομένων και στην υπολογιστική ισχύ υπογραμμίζει μια μακροπρόθεσμη οικονομική στρατηγική που ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις του 21ου αιώνα.
Η γεωπολιτικά στρατηγική θέση του Καζακστάν του παρέχει ένα μοναδικό πλεονέκτημα στους τομείς των μεταφορών και της εφοδιαστικής. Είτε πρόκειται για τη διακασπική διαδρομή είτε για τον διεθνή διάδρομο Βορρά-Νότου, οι δυνατότητες του Καζακστάν ως παγκόσμιου διαμετακομιστικού κόμβου δεν μπορούν να υπερεκτιμηθούν. Οι καλές διπλωματικές σχέσεις με τους γείτονές της όπως η Ρωσία, η Κίνα και οι χώρες της Κεντρικής Ασίας μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την περιφερειακή επιρροή της.
Ο αντίκτυπος αυτών των σαρωτικών μεταρρυθμίσεων, εάν είναι επιτυχείς, είναι απίθανο να παραμείνει περιορισμένος εντός των συνόρων του Καζακστάν. Σε ένα παγκόσμιο τοπίο όπου τα φώτα της δημοσιότητας συχνά στρέφονται σε μεγαλύτερες οικονομίες ή γεωστρατηγικά hotspot, ο μετασχηματισμός του Καζακστάν θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως σχέδιο για τα αναδυόμενα έθνη που στοχεύουν σε ισορροπημένη ανάπτυξη. Οι προσπάθειες της χώρας να εναρμονίσει την οικονομική ανάπτυξη με την κοινωνική δικαιοσύνη, τον εκδημοκρατισμό και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα παρέχουν ένα μοντέλο που αντιμετωπίζει τις πολύπλευρες προκλήσεις της σύγχρονης διακυβέρνησης. Είναι, κατά μία έννοια, μια δοκιμαστική περίπτωση για το κατά πόσο είναι δυνατό να έχουμε ένα σύστημα που συνδυάζει μια ισχυρή εκτελεστική εξουσία με ένα ισχυρό κοινοβούλιο, ενώ όλα αυτά καλλιεργούν τις δημοκρατικές αξίες και την κοινωνία των πολιτών. Εάν το Καζακστάν πετύχει, θα μπορούσε κάλλιστα να παρουσιάσει ένα μοναδικό μοντέλο διακυβέρνησης το οποίο άλλα αναπτυσσόμενα έθνη θα μπορούσαν να μελετήσουν και να προσαρμόσουν.
Επιπλέον, η στρατηγική θέση του Καζακστάν στην Κεντρική Ασία, που συνορεύει με οικονομικούς γίγαντες όπως η Ρωσία και η Κίνα, προσφέρει τη δυνατότητα να γίνει μια σημαντική οικονομική και πολιτική γέφυρα σε έναν όλο και πιο πολυπολικό κόσμο. Η επιτυχία στο Καζακστάν θα μπορούσε έτσι δυνητικά να σταθεροποιήσει μια κρίσιμη περιοχή και να προσφέρει μια εναλλακτική λύση στις κυρίαρχες αφηγήσεις ανάπτυξης και διακυβέρνησης. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας σε μια εποχή που ο κόσμος αναζητά λειτουργικά παραδείγματα συστημάτων που εξισορροπούν οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Η παγκόσμια κοινότητα θα έκανε καλά να μην σημειώσει απλώς τις προσπάθειες του Καζακστάν αλλά να ασχοληθεί ενεργά μαζί τους, γιατί οι κυματισμοί της επιτυχίας ή της αποτυχίας τους θα γίνουν αισθητές πολύ πέρα από τις στέπες του Καζακστάν.
Η ομιλία του Προέδρου έχει απήχηση σε πολλά επίπεδα. Κινείται πέρα από τις κοινοτοπίες και παρουσιάζει ένα συγκεκριμένο σύνολο πρωτοβουλιών και καθηκόντων, παρέχοντας ένα δομικό πλαίσιο που είναι ισορροπημένο, περιεκτικό και στρατηγικά στρωμένο. Εάν εφαρμοστούν με την αυστηρότητα και τη δέσμευση που τους αξίζει, αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να ωθήσουν το Καζακστάν σε μια νέα εποχή κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης και πολιτικής ωριμότητας. Σε έναν κόσμο όπου τα κενά ηγεσίας είναι ολοένα και πιο εμφανή, η περιεκτική και ρεαλιστική προσέγγιση του Καζακστάν αποτελεί ένα παράδειγμα που αξίζει να παρακολουθήσετε – και, ίσως, να το μιμηθείτε.