Η τελετή έναρξης αυτού του Σαββατοκύριακου στη Σόφια ενός αγωγού φυσικού αερίου γεωστρατηγικής σημασίας σίγουρα θα ενοχλήσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Η Διασύνδεση Αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας άνοιξε την 1η Οκτωβρίου 2020 και είναι ήδη σε λειτουργία.
Έχουν περάσει 13 χρόνια από την αρχή. Το 2009, το φυσικό αέριο που λάμβανε η Βουλγαρία διακόπηκε από τον Πρόεδρο Πούτιν στα μέσα του χειμώνα, μετά τη διαμάχη για το φυσικό αέριο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Η Βουλγαρία έπαιρνε το φυσικό της αέριο από τον βόρειο αγωγό που περνούσε από την Ουκρανία. Όπως δείχνει η ιστορία, αυτό δεν ήταν πλέον επιλογή. Η ανάγκη για έναν εναλλακτικό αγωγό φυσικού αερίου ήρθε με την πίεση. Η ενεργειακή διαφοροποίηση ήταν ένα άμεσο, ζωτικής σημασίας μέλημα. Η Βουλγαρία έπρεπε να ξεφύγει από τις διαθέσεις του Προέδρου Πούτιν.
Μετά από 13 χρόνια έως την 1η Οκτωβρίου, φτάνουμε στην έναρξη του αγωγού που συνδέει το Αζερμπαϊτζάν, την Τουρκία, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Ιταλία, με τη δυνατότητα να ενταχθούν στο μέλλον και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο χρόνος των καλών ειδήσεων δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερος. Ήρθε μια μέρα αφότου ο Πρόεδρος Πούτιν ανακοίνωσε το αποτέλεσμα των ρωσικών δημοψηφισμάτων και την προσάρτηση των κατεχόμενων ουκρανικών επαρχιών.
Στην τελετή έναρξης στη Σόφια, αυτό το Σαββατοκύριακο, παρευρέθηκαν η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Layen, ο Πρόεδρος της Βουλγαρίας Rumen Radev, ο ασκών καθήκοντα πρωθυπουργού της Βουλγαρίας, Galab Donev, καθώς και ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, ο Πρωθυπουργός. Υπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πενταρόφσκι και ο πρωθυπουργός της Ρουμανίας, Νικολάε Τσιούκα.
«Οι προμήθειες φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στη Βουλγαρία θα σπάσουν την ισχυρή λαβή του ρωσικού φυσικού αερίου στην περιοχή», δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Κάλεσε την ΕΕ να σταθεί ενάντια στον «ρωσικό εκβιασμό φυσικού αερίου».
Η εκδήλωση ήταν αφορμή για πανηγυρισμό. Ο πρόεδρος της Βουλγαρίας Ρούμεν Ράντεφ τόνισε τη σημασία της νέας σύνδεσης φυσικού αερίου όχι μόνο για τη Βουλγαρία, αλλά και για την ήπειρο, όπως αναφέρει το Associated Press. «Αλλάζει αποφασιστικά τον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης», δήλωσε ο Βούλγαρος πρόεδρος Ράντεφ. Η παρουσία της κ. von der Layen ήταν απόδειξη της σημασίας του αγωγού για όλη την Ευρώπη.
«Αυτός ο αγωγός αλλάζει την κατάσταση ενεργειακής ασφάλειας για την Ευρώπη», είπε η φον ντερ Λάιεν. «Αυτό το έργο σημαίνει ελευθερία». «Οι άνθρωποι στη Βουλγαρία και σε όλη την Ευρώπη αισθάνονται τις συνέπειες του πολέμου της Ρωσίας [κατά της Ουκρανίας]», είπε η φον ντερ Λάιεν. «Αλλά χάρη σε έργα όπως αυτό, η Ευρώπη θα έχει αρκετό φυσικό αέριο για το χειμώνα».
Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ilham Aliyev, δήλωσε ότι το Αζερμπαϊτζάν θα διπλασιάσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2027. Ο Σέρβος Πρόεδρος Vucic είπε στην τελετή ότι το αζερικό αέριο θεωρούνταν πολυτέλεια την εποχή που ξεκίνησε το έργο, όχι ως ζωτικής σημασίας πράγμα. Συνέκρινε τον Πρόεδρο Αλίεφ με έναν «ροκ σταρ», δεδομένης της σημασίας του αζερικού φυσικού αερίου για την Ευρώπη αυτή τη στιγμή.
Η διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας κατασκευάστηκε με κονδύλια της Ε.Ε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε σχεδόν 250 εκατομμύρια ευρώ για τη χρηματοδότηση του έργου, δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ο αγωγός μήκους 182 χιλιομέτρων (115 μίλια) έχει σχεδιαστεί για να εκτείνεται από τη βορειοανατολική ελληνική πόλη της Κομοτηνής, όπου συνδέεται με τον Trans-Adriatic Pipeline, με την πόλη Στάρα Ζαγόρα στην κεντρική Βουλγαρία.
Στα τέλη Απριλίου, η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες φυσικού αερίου στη Βουλγαρία, αφού η Βουλγαρία αρνήθηκε το αίτημα της Μόσχας να πληρώσει σε ρωσικά ρούβλια. Η έναρξη της νέας διασύνδεσης μπορεί να δώσει ένα διάλειμμα στους Βούλγαρους που ανησυχούν για τη θέρμανση το χειμώνα και δεν θα μπορούσαν να έχουν καλύτερη ημερομηνία έναρξης.
Η νέα διασύνδεση θα παρέχει περίπου το ένα τρίτο της ενεργειακής κατανάλωσης της Βουλγαρίας. «Αυτός ο αγωγός αλλάζει το παιχνίδι. Αλλάζει το παιχνίδι για τη Βουλγαρία και για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης», κατέληξε η φον ντερ Λάιεν.